Veiligheid op de werkvloer

Gezondheid en veiligheid op het werk: wat zijn werkgevers verplicht te doen?

Werkgevers hebben de plicht hun werknemers te beschermen tegen gevaren en gezondheidsschade op de werkplek. Het doel is lichamelijk letsel en geestelijke stress ten gevolge van ongevallen, gevaarlijke stoffen, lawaai en ongezond gedrag te voorkomen.

Hoe de veiligheid en gezondheid op het werk precies moeten worden vormgegeven, is geregeld in diverse wettelijke bepalingen en verordeningen. Wanneer de wet dat voorschrijft, moet de werkgever bijvoorbeeld zorgen voor geschikte werkkleding, slagbomen en veiligheidsmededelingen ophangen of bedrijfsartsen in dienst nemen.

Als ondernemingen deze plicht verzaken, kan de ondernemingsraad druk uitoefenen. Als dit niet lukt, kan de werkgever zware sancties opgelegd krijgen. Indien een werknemer in het bedrijf letsel oploopt, kunnen ook schadeclaims worden ingediend. De claims zijn echter beperkt tot materiële schade. Bij arbeidsongevallen met lichamelijk letsel treedt de wettelijke ongevallenverzekering in werking.

Wettelijke basis voor gezondheid en veiligheid op het werk

De belangrijkste basis voor gezondheid en veiligheid op het werk is de ArbSchG (wet op de gezondheid en veiligheid op het werk). Daarin zijn algemene voorschriften voor de bescherming van de gezondheid op de werkplek vastgelegd. Zij verplicht de werkgever onder meer een risico-evaluatie uit te voeren en te zorgen voor een goed functionerende organisatie voor arbeidsveiligheid in het bedrijf. Daartoe behoort ook het instrueren van werknemers op het gebied van de bescherming van veiligheid en gezondheid op het werk. Bovendien regelt de wet op de gezondheid en veiligheid op het werk de rol van bedrijfsartsen en specialisten op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk.

Naast deze twee wetten moeten, afhankelijk van de bedrijfstak, diverse verordeningen in acht worden genomen. De Verordening inzake arbeidsplaatsen geeft concrete specificaties over hoe arbeidsplaatsen moeten worden ontworpen. De verordeningen hebben niet alleen betrekking op de werkplek op kantoor, maar ook op het kantoor aan huis. Andere voorbeelden zijn de verordening inzake industriële veiligheid en de verordening inzake gevaarlijke stoffen. Bovendien zijn bindende specificaties te vinden in de verordeningen inzake ongevallenpreventie en de regels en voorschriften van de ongevallenverzekeringsmaatschappijen.

De risicobeoordeling

De Arbowet verplicht bedrijven tot het uitvoeren van een risicobeoordeling. Het aldus verkregen overzicht van de op de werkplek aanwezige risico's dient als basis voor de invoering van passende beschermingsmaatregelen. Er wordt niet alleen rekening gehouden met gevaren die tot lichamelijk letsel bij werknemers kunnen leiden, maar ook met psychologische stressfactoren.

Werkgevers kunnen de volgende maatregelen nemen.

Er zijn verschillende instanties waar werkgevers informatie kunnen krijgen over de uitvoering van een risicobeoordeling. Hulp kan bijvoorbeeld worden verkregen van de wettelijke ongevallenverzekeringsinstellingen, de arbeidsinspectie van de deelstaten en het Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA).

De werkgever kan uit verschillende bronnen informatie krijgen over de uitvoering van een risico-evaluatie.

Hoe vaak wordt er onderricht gegeven over veiligheid op het werk?

Een van de plichten van de werkgever is alle werknemers en werknemers van externe bedrijven te onderrichten in arbeidsveiligheid. De werknemers moeten dan in staat zijn gevaarlijke situaties te herkennen en te beoordelen.

Er zijn duidelijke richtlijnen voor de opleiding.

Er zijn duidelijke richtlijnen voor de frequentie waarmee arbo-instructie moet plaatsvinden:

• Minimaal één keer per jaar
• Bij het aannemen van nieuwe werknemers voordat ze aan het werk gaan
• Bij overplaatsing van een werknemer naar een andere functie
• Voordat je een nieuwe baan begint
• Bij gelegenheid, zoals na een ongeluk
• Als er een onveilige situatie op de werkplek wordt geconstateerd

De gezondheids- en veiligheidsinstructie op het werk moet als een continu proces in de dagelijkse werkroutine worden geïntegreerd. Hoe de instructies precies worden uitgevoerd, wordt aan de werkgever overgelaten. Wat belangrijk is, is dat de inhoud voor alle werknemers begrijpelijk en begrijpelijk is.

Multimediapresentaties kunnen worden gebruikt om dit te ondersteunen. In veel gevallen is praktische instructie direct ter plaatse echter ook nuttig, b.v. als werknemers moeten leren hoe ze brandblussers moeten gebruiken. Voor een zo groot mogelijke acceptatie is het ook van belang dat werkgevers en leidinggevend personeel het goede voorbeeld geven en een voorbeeld zijn op het gebied van arbeidsveiligheid.