Breng licht in het donker

Meer licht!

Of Johann Wolfgang von Goethe op zijn sterfbed “meer licht ..” gezegd heeft of niet, en of hij daarmee het openen van de blinden of het omdraaien van het hoofdkussen bedoelde, zal nooit helemaal duidelijk worden, Als hij een moderne bureaulamp had gehad, dan was het op zijn minst begrijpelijk geweest, wanneer hij om “meer licht”, dus om het aandoen van de lamp gevraagd had. Aan lichtkracht ontbreekt het bij deze lampen niet en daarin onderscheiden ze zich overduidelijk van de vroegere bureaulampen.
Nog in de 70’er en 80’er jaren waren bureaulampen ofwel breed stralend of sterk verlichtend. De combinatie was zeldzaam. Dat lag in de regel aan de lamp (= lichtbron; ook wel gloeilamp genaamd) en ook aan de lamp zelf. Bij beide waren er modellen, die het licht van de lamp in de breedte verdeelden en daarmee het complete bureau en zelfs de hele kamer verlichtten. En er waren modellen, die het licht op een punt van 10 tot 30 cm in doorsnede focusten. De bureaulampen van nu spelen het klaar het bureau als vlak te belichten en tegelijkertijd licht af te zonderen, waarbij men gerieflijk langere tijd kan lezen. De lichtkegel werkt daarbij niet meer zo geconcentreerd. Tegelijkertijd is er geen schittering en dat is bij het gebruik van moderne apparaten met Beeldscherm zoals de laptop of de smartphone heel belangrijk. Veel bureaulampen doen ons denken aan de lichtverdeling die men kent van de lampen die bij de tandarts boven de behandelstoel hangen.
Dat komt natuurlijk doordat hier twee factoren belangrijk zijn:

• Enerzijds zijn moderne lichtbronnen, als belangrijkste de LED, geschikt, om de lampen aan de praktijk aan te passen;
• Anderzijds toont de flexibiliteit van het frame, waar de voordelen van de bureaulampen liggen.

Bij de flexibiliteit verrast steeds weer met hoeveel mechanische bijzonderheid gewerkt wordt. Aan vele bureaulampen kan men nauwelijks zien, hoe je ze kunt positioneren. Dat moeten ze kunnen zodat het licht naar wens exact daarheen gestuurd kan worden waar het nodig is. Deze draaimechanismen functioneren heel soepel, en houden de lamp daar waar men hem plaatst. Verschillen in de mechanismen zijn er vooral in de lengte van de stangen. Hoe groter de uitval, des te flexibeler kan de bureaulamp boven de werkplek worden gehangen.

De lamp

Zoals reeds vermeld is niet alleen het mechanisme, de behuizing, belangrijk, maar ook de lamp, dus de lichtbron.. Nadat men in de 70’er jaren bijna uitsluitend gloeilampen gebruikte, is er nu een hele rij varianten:

• Gloeilampen: De klassieke gloeilamp met meestal 25 tot 100 W is een simpele verlichtingstechniek, die veel energie als warmte verbruikt, die niet gebruikt wordt. Verder wordt de stroom in zeer vele lichtgolven omgezet, van welke echter slechts een klein deel zichtbaar is. Het rendement ligt rond 9 tot 12 lm/W. De gloeilamp is in Europa sinds 2005 vergaand verboden en daardoor geen alternatief meer voor de bureaulamp;
• Gasontladingslampen: gecompliceerde opbouw inclusief kwikdamp, daarom op het bureau niet gewenst;
• TL-lamp (ook als compacte TL-lamp, wordt vaak energie besparende lamp genoemd): gecompliceerde opbouw; werd lange tijd met kwik gebouwd. De lichtopbrengst ligt bij 45 tot 100 lm/W. Veel TL-lampen hebben enige tijd nodig, tot ze de volle lichtsterkte bereiken, waardoor ze bijvoorbeeld voor entrees niet geschikt zijn. De lichtopbrengst neem met de gebruiksduur duidelijk af;
• Halogeenlamp: dit is een bijzondere vorm van de gloeilamp met een lichtopbrengst van 10 tot 20 lm/W. Er zijn nog veel bureaulampen met halogeenlicht;
• Metaaldamplampen: variant van de gasontladingslamp met metaalatomen. Worden bijvoorbeeld in terraria voor woestijndieren gebruikt;
• Booglamp: nog een variant van de gasontladingslamp;
• Lichtdiode (LED): een licht-emitterende diode, die sinds de invoering van de grote prestatie LEDs ook voor het normale huishouden kan worden gebruikt. Verhandelbaar zijn tot nu toe ongeveer 200 lm/W. Veel LED-lampen zijn vandaag de dag 50 tot 100 lm/W, wat altijd nog een zeer goede waarde is. De LED heeft overduidelijk de toekomst, wanneer het om bureaulampen gaat.

De topper voor vele toepassingen is overduidelijk de LED, die zelfs in zaklampen uitstekende eigenschappen laat zien.

Het design

Wanneer de bureaulamp het goede frame en de passende LEDs heeft, dan blijft altijd nog het belangrijke aspect dat de koop beïnvloedt: het design. Alle soorten van lampen zijn sinds vele jaren altijd een blikvanger, die ook, wanneer de lamp niet aan is, er goed uit moeten zien. De woonkamerverlichting is bijvoorbeeld een belangrijk aspect bij het verkrijgen van de huiselijke ambiance. En daarmee moet ook de bureaulamp een blikvanger zijn zoals bijvoorbeeld een verlichte Vitrine.

Hier loont nog meer de LED ontwikkelingsdruk. De LED is een zeer kleine lichtbron. Daardoor kan daarmee de behuizing gevormd worden. Men ziet dat ook bij auto’s, waar de koplampen met LED techniek een nieuw design toelaten. De in het bijzonder bij de bureaulampen favoriete techniek-look kan met LEDs goed verwezenlijkt worden.